Tradities

Tradities

De gilden kennen allemaal hun eigen tradities en gebruiken. Zo ook het Catharinagilde Helmond. Het gildejaar begint traditioneel met de viering van de Patronessedag (Catharinadag). De dag wordt ook wel “teerdag” genoemd. Deze wordt jaarlijks gehouden op of voor de maandag van 25 november. Volgens de Heiligenkalenders is 25 november de sterfdag van Catharina van Alexandrië. De gildebroeders gaan dan in vol ornaat ter kerk voor de H. Mis. Na de H.Mis gaat het gilde naar het dagadres voor het traditionale gildeontbijt. Bij het Catharinagilde Helmond zijn dat coteletten met brood. Na het gildeontbijt is er de jaarlijkse feestvergadering. Tijdens deze vergadering worden de attributen, die het gilde in de optocht meeneemt verpacht. De pachter heeft het recht om het attribuut te dragen. De verpachting gaat in liters bier. Iedere liter bier staat voor € 0,10. De verpachting zorgt iederjaar weer voor een stuk “spanning” omdat een aantal broeders, die vaak ook nog familie van elkaar zijn, tegen elkaar op bieden.  De feestelijke dag wordt meestal afgesloten met een gezamenlijk diner of buffet.

Als een nieuwe potentiële gildebroeder lid wil worden van het gilde dan schrijven de reglementen voor dat hij een toelatingsverzoek moet schrijven naar de secretaris van het gilde. In de eerst volgende vergadering staat dan dit verzoek op de agenda van de gildebroeders. Over het verzoek om toelating wordt door de gildebroeders gesproken. Als de beraadslagingen voorbij zijn dan volgt de stemming. Bij het Catharinagilde vinden stemmingen plaats door middel van “bonen“. In een heel oud tinnen kannetje wordt, al naar gelang het oordeel een bruine(tegen) of een witte(voor) boon gedaan. In de praktijk zorgen stemming meestal voor de nodige hernieuwde stemrondes omdat er altijd wel een gildebroeder is die van thuis een extra bruine- of witte boon heeft meegebracht.

Het gilde organiseert jaarlijks het Koningschieten. Dan strijden de broeders middels een schietwedstrijd om de nieuwe Koning. Er wordt een houten vogel op de schutsboom geplaatst en daar schieten de broeders om beurten op. Wie het laatste stukje hout van de vogel neerschiet mag zich koning noemen van gilde. De installatie van de nieuwe Koning vind plaats onder de schutsboom. Het bestuur overlegt eerst met elkaar of de gildebroeder die het laatste stukje hout heeft afgeschoten, een waardige koning van het gilde is.

Overleg door het bestuur of de koning waardig bevonden is

Overleg door het bestuur of de koning waardig bevonden is

Dan worden aan de nieuwe Koning een aantal vragen gesteld. Hij moet het zilver in een goede staat houden, het moet tijdens de viering van Catharinadag een zilveren schild aan het gilde schenken en steeds met het gilde optrekken als er optredens zijn. De nieuwe Koning krijgt het koningsvest omgehangen en een krans met bloemen. Hij moet een stenen pijp aansteken en brandend houden. Vervolgens wast de Koning zijn handen om rein over het vaandel te kunnen gaan. Met zijn Koningin(partner) mag hij dan over het gildevaandel gaan. Dat voorrecht is alleen voorbehouden aan de Paus en het regerend Staatshoofd. Vervolgens wordt aan de omstanders de ere-wijn aangeboden en wordt op het welzijn van de nieuwe Koning gedronken.

Bij de vergaderingen van het gilde brandt een kaars voor het houten Catharinabeeld. De oude Deken is verantwoordelijk voor het blijven branden van deze kaars. Deze verantwoordelijkheid is zelf in de reglementen van het gilde vastgelegd. De orde van de vergadering bepaald de Oude Deken en de vergaderingen worden traditioneel geopend met een Christelijk groet. Op die wijze blijft het gilde trouw aan de R.K. uitgangspunten. Op deze wijze hebben de generaties voor ons de vergaderingen gehouden en dat blijven wij ook doen.

Op Aswoensdag “spendeert” het gilde broden aan de behoeftigen van Helmond. Het aantal broden komt overeen met het aantal broeders van het gilde. De kosten voor deze broden betalen de broeders rond half vasten. Dit heet in het gilde “spynde”. Dit is afgeleid van het Middelnederlandse spenden, spenderen. Op de avond dat de spynde betaald word eten de gildebroeders een vismaaltijd in het gildehuis.

2014 Oude Deken Ron Peters reikt de broden uit aan de Lets Ruilwinkel

2014 Oude Deken Ron Peters reikt de broden uit aan de Lets Ruilwinkel

Op de vrijdag voor het koningschieten, die traditioneel samenvalt met de Helmondse zomerkermis, zegt de tamboer bij de broeders de kermis aan. Dit aanzeggen gebeurt tegenwoordig in samenwerking met de jeugdige vendeliers van het gilde. In vroeger dagen liep de tamboer alle adressen van de gildebroeders te voet af maar tegenwoordig doen we het in één keer voor de gildekamer te Binderen.

Kermis aanzeggen 2014

Kermis aanzeggen 2014

Bij het uitrekken van het gilde verlaat de Koning als eerste het gebouw. Ook het binnengaan van een gebouw/zaal is als eerste voorbehouden aan de Koning van het gilde. Gaat een gildebroeder de koning voor dan verbeurd de broeder een boete te voldoen aan de gildekas.

7 Comments

Leave a Reply

Your email address will not be published.

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>